Σε ημερίδα για τα κατολισθητικά φαινόμενα, τα οποία αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους φυσικούς κινδύνους σε παγκόσμια κλίμακα που διοργάνωσε το ΤΕΕ/ΤΚΜ συμμετείχε ο Δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος. Τα κατολισθητικά φαινόμενα στην περιοχή Κάτω Σχολαρίου, η διερεύνηση των συνθηκών εκδήλωσής τους και τα μέτρα αποκατάστασης που έχουν ληφθεί ήταν το αντικείμενο της εισήγησης του Δημάρχου Θέρμης, του Νικόλαου Καζίλη, Τεχνικού Γεωλόγου, MSc, και του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου, Πολιτικού Μηχανικού MSc.
Η κατολίσθηση εκδηλώθηκε τον Απρίλιο του 2015 στις παρυφές του οικισμού του Κάτω Σχολαρίου μετά από έντονα καιρικά φαινόμενα. Το χρονικό διάστημα από τον Μάιο μέχρι το τέλος Ιουλίου το φαινόμενο συνέχισε να είναι ενεργό και οι παραμορφώσεις και μετακινήσεις του εδάφους επεκτάθηκαν πλευρικά και προς το κατάντη μέρος του πρανούς, προς την όχθη παρακείμενου ρέματος.
Ζημίες εμφανίστηκαν σε μία κατοικία, σε δύο βιοτεχνικά κτίρια και στην περίφραξη νηπιαγωγείου, που βρίσκονται στην άμεση περιοχή της κατολίσθησης.
Για την αντιμετώπιση της κατολίσθησης, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μελετήθηκαν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις που περιλάμβαναν την κατασκευή έργων αποστράγγισης και παροχέτευσης του υπογείου και επιφανειακού νερού μακριά από την περιοχή της κατολίσθησης και επιλέχτηκε η σταθεροποίηση της κατολίσθησης με την κατασκευή επιχώματος – αντιβάρου, λόγω της δυνατότητας που παρέχει για πλήρη αποκατάσταση των ιδιοκτησιών αλλά και εξ αιτίας του κατά 30{9277431203aab0aa2421f575dad9809b2ce7438027171783f545e8a654977a78} χαμηλότερού κόστους του έργου. Επιπλέον, με τη λύση αυτή δίνεται η δυνατότητα αποκατάστασης της πληγείσας περιοχής, ώστε να μπορεί να λειτουργεί ως περιαστικός χώρος – πάρκο.
Ο κ. Παπαδόπουλος, αναφέρθηκε στις ενέργειες του Δήμου Θέρμης, το θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από τα κατολισθητικά φαινόμενα, αλλά και στα εμπόδια που αντιμετώπισε ο δήμος Θέρμης στην προσπάθειά αντιμετώπισης του φαινομένου για την ασφάλεια κατοίκων και ιδιοκτησιών.
Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι παρόλο που ο Δήμος θέρμης από την αρχή της εμφάνισης της κατολίσθησης, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για την αντιμετώπιση των συνεπειών, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, την ΥΑΣΒΕ και το ΙΓΜΕ συνάντησε εμπόδια που σχετίζονται με την εμπλοκή πολλών υπηρεσιών με διάφορες αρμοδιότητες και τις αντίστοιχες καθυστερήσεις, δυσκολία στην έκδοση των αποφάσεων κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ειδικότερα στη χρονική διάρκεια της κήρυξης και των παρατάσεων και επεσήμανε το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα δεν έχει εκδοθεί η απόφαση οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής. ώστε να τύχουν στεγαστικής συνδρομής οι ιδιοκτήτες των πληγέντων ακινήτων.
Ο Δήμαρχος Θέρμης, σημείωσε ότι λόγω της αναγκαιότητας επέμβασης σε υδατόρεμα για την αποκατάσταση του πρανούς, το οποίο δεν βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Θέρμης, η αρμοδιότητα εκπόνησης των μελετών και εκτέλεσης των έργων ανήκει στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Αν και έχουν γίνει οι αυτοψίες και έχουν σταλεί οι μελέτες που εκπόνησε ο Δήμος στο ΙΓΜΕ εκκρεμεί ο αναγκαίος καθορισμός από το αρμόδιο υπουργείο του νομικού πλαισίου για τον επακριβή καθορισμό των διαδικασιών (έρευνες και μελέτες), με σκοπό την οριοθέτηση της κατολισθαίνουσας περιοχής, την εκτίμηση της επικινδυνότητας και την επιλογή κατάλληλων μέτρων προστασίας (κατασκευή έργων αντιστήριξης, διευθέτησης υδάτων, μεταφορά τμήματος ή συνόλου οικισμών κ.λπ.), λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΠΕΚΑ προωθεί το διάστημα αυτό σχετικές προδιαγραφές.
Η χρηματοδότηση των έργων σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο αποτελεί ένα ακόμη πρόβλημα καθώς το κόστος των έργων, με βάση τον προϋπολογισμό που προέκυψε από τις μελέτες, οι οποίες ολοκληρώθηκαν και ελέγχονται από τις Υπηρεσίες του Δήμου, ανέρχεται σε περίπου €1.000.000. Ο Δήμος Θέρμης έχει μέχρι σήμερα δαπανήσει για εκπόνηση μελετών περίπου €100.000. Από τον περασμένο Αύγουστο ο Δήμος είναι σε επαφή, με το αρμόδιο για την χρηματοδότηση Υπουργείο Υποδομών και άμεσα θα υποβάλει την ολοκληρωμένη μελέτη εφαρμογής, με αίτημα ναι διατεθούν τα απαραίτητα κονδύλια για τη δημοπράτηση του έργου.
Συνοπτικά, οι ενέργειες του Δήμου είναι οι ακόλουθες:
α. Ανάθεση σε ιδιώτη μελετητή της σύνταξης γνωμάτευσης σχετικά με την ευστάθεια των πρανών στην περιοχή ανάπτυξης της κατολίσθησης
β. Υποβολή αιτήματος προς την ΠΚΜ για κήρυξη της πληγείσας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας
(εκδόθηκε η σχετική απόφαση του Περιφερειάρχη Κ.Μ. μετά από εξουσιοδότηση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης)
γ. Ανάθεση σε ιδιώτες μελετητές της σύνταξης μελετών (τοπογραφικής, γεωλογικής και γεωτεχνικής) προκειμένου να αποτυπωθεί η κατάσταση και η εξέλιξη του φαινομένου και να προταθούν προκαταρκτικές προτάσεις αντιμετώπισης και άμεσης παρέμβασης
δ. Επιλογή της βέλτιστης τεχνικοοικονομικά λύσης σταθεροποίησης και αποκατάστασης του πρανούς της κατολίσθησης και ανάθεση των οριστικών μελετών (στατική, υδραυλική, αποκατάστασης τοπίου και οδοποιίας). Η λύση που επιλέχθηκε περιλαμβάνει εφαρμογή σταθεροποιητικού επιχώματος-αντιβάρου σε ολόκληρη την ανάπτυξη του πρανούς, το οποίο θα καλύψει την υφιστάμενη κοίτη του υδατορέματος, που βρίσκεται στον πόδα της ζώνης ανάπτυξης της κατολίσθησης, και για τον λόγο αυτό θα κατασκευαστεί, επιπλέον, οχετός από οπλισμένο σκυρόδεμα κάτω από το σταθεροποιητικό επίχωμα.
ε. Υποβολή αιτήματος προς την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (αυτοτελής Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας) για προώθηση έκδοσης της απόφασης οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής.
στ. Υποβολή δύο αιτημάτων για παράταση της κήρυξης σε έκτακτη ανάγκη (συνολικά δόθηκαν τρεις τρίμηνες κηρύξεις, από τις οποίες η 2η παράταση λήγει στις 12.2.2016).
ζ. Υποβολή αιτήματος προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μ.-Θ., σε συνεννόηση με την Περιφέρεια Κ.Μ. για ανάληψη της αρμοδιότητας μελέτης και εκτέλεσης έργου στην πληγείσα περιοχή
(η Δ.Τ.Ε. της Περιφέρειας δήλωσε αδυναμία για τη μελέτη και κατασκευή των έργων και ο Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μ.-Θ. ανέθεσε στον Δήμο Θέρμης την αρμοδιότητα για την εκπόνηση μελέτης και εκτέλεση έργου στο υδατόρεμα).
η. Διεξαγωγή μετρήσεων στο νηπιαγωγείο για την εξακρίβωση τυχόν παραμορφώσεων – ανάλυση των αποτελεσμάτων από ειδικούς επιστήμονες.
Κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο διεξήχθησαν πολλές αυτοψίες από μηχανικούς του Δήμου, αυτόνομα ή σε συνεργασία με στελέχη της Περιφέρειας, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, της ΥΑΣΒΕ και του ΙΓΜΕ (περιφερειακή και κεντρική Υπηρεσία), καθώς και πολλές συναντήσεις εργασίας.
